Met aandacht voor (jonge) gezinnen
Het overlijden van je gezinslid heeft een enorme impact op het gezin. De werkelijkheid onder ogen zien – de dood van je dierbare – vraagt om elkaar steunen, elkaar de ruimte geven en daarnaast het regelen van een afscheid. Het is een hele klus. Hoe doe je dat?
Het lijkt wel of mijn broer minder verdrietig is dan ik. Ben ik dan anders als anders? En waarom heb ik minder behoefte om iets voor de uitvaart te willen betekenen dan mijn zus?
Er bestaat geen eenduidig draaiboek om de impact van overlijden tot afscheid en het rouwproces te doorlopen. Het is ook niet altijd vanzelfsprekend dat gezinsleden met elkaar praten over wat hen bezighoudt en wat ze daarbij voelen in deze hectische tijd. En alle gezinsleden beleven een impact van overlijden en rouwen op hun eigen manier. De gezinsleden moeten zelf en samen op zoek naar hun eigen wijze om de werkelijkheid onder ogen te zien en de tijd en ruimte nemen die ze daarvoor nodig hebben om die werkelijkheid te doorleven.
Met aandacht voor niet natuurlijke doodsoorzaken en onverwacht overlijden
Wat als er een suïcide, geweld, een ongeluk, hartstilstand, beroerte of ramp heeft plaatsgevonden? Het risico op complexe rouw kan groter aanwezig zijn. Dit heeft te maken met verschillende factoren. Een belangrijke factor is de werkelijkheid onder ogen zien – de dood van je dierbare -, die werkelijkheid onder ogen zien helpt om het besef dat een dierbare dood is in gang te zetten. Je kunt je wel voorstellen als je dierbare een poos ziek is en overlijden in de nabije toekomt, plaatsvindt er momenten ontstaan waarbij je wordt overvallen van verdriet voor het verlies wat gaat gebeuren, ook wel de voorfase van die werkelijkheid onder ogen zien genoemd. Je gaat steeds meer en meer beseffen dat de dood een impact gaat krijgen en je een dierbare bij leven moet loslaten. Zo nu en dan wordt geadviseerd bij niet natuurlijke doodsoorzaken om de dierbare niet te zien. De impact zou te groot zijn omdat bijvoorbeeld het lichaam van de overledene beschadigd en/of stuk is. Misschien is die impact er ook. Maar stel je eens voor dat je niet-wetende een dierbare plotseling verliest. Hoe moet je tot besef komen, een verstoorde rouw, een gevolg van de werkelijkheid niet onder ogen zien verhoogd het risico op complexe rouw. Naasten zijn over het algemeen nog altijd zélf instaat om die keuze te kunnen maken of ze het lichaam willen zien en vervolgens óók te kunnen verzorgen, ook al betekent dat een lichaam stuk of niet meer compleet is. De weg er naar toe om een weloverwogen keuze te kunnen maken als naasten is een taak voor de uitvaartbegeleider om hén daarin goed en eerlijk voor te bereiden en te ondersteunen.
Met aandacht voor overlijden zonder nabestaanden of onbekend identiteit
Door omstandigheden kan het zijn als een persoon komt te overlijden waarvan nabestaanden niet bekend zijn, niet meer bij leven betrokken zijn geweest of dat er helemaal geen naasten meer zijn wegens andere omstandigheden. Soms komt het ook voor dat er geen identiteit van de overledene bekend is. Wat doe je in beide situaties? Iedereen in Nederland heeft recht op een uitvaart. Hoe die eruit komt te zien hangt helemaal af van een aantal factoren. Als er geen overlijdensverzekering of andere financiële middelen zijn zal de gemeente zorg dragen voor een uitvaart. Ondanks de persoonlijke situatie is hier óók nog steeds ruimte voor aandacht, tijd en persoonlijkheid. Ook al betekent dit dat je van niets, iets gaat realiseren.
Een onbekende man in het dorp is komen te overlijden.
De gemeente belt en vraagt om de uitvaart te verzorgen voor een bepaald budget.
De buurman die tussen neus en lippen verteld waar de overledene elke ochtend brood gaf aan de eenden in het park en wist zich ook nog te herinneren dat hij alle eenden een naam gaf. Net die ene kerstkaart waar een notitie opstond en een tijdspad van een bepaalde levensperiode zichtbaar maakte. De kleding van de overledene dat iets zegt over de levensstijl aangezien zijn kleding zelf is gemaakt. Vrijwilligers die hun gedichten en liedjes aanbieden en willen voordragen aan hen die geen naasten meer hebben. De plaatselijke bloemist die oude bloemen overheeft en die voor de dag van de uitvaart prima gebruikt kunnen worden. Mijn tante die cake bakte. En voor diegene die hieraan hebben bijgedragen: een betekenisvolle ervaring, ze kregen immers nog een bedankkaartje, gemaakt door de zondagschoolkinderen van de kerk in het dorp.
PaletBoom neemt tijd en vraagt aandacht voor het gezicht achter het gezicht, zodat ieder mens een persoonlijk en eigen afscheid kan krijgen.
Bij overlijden, wat nu?
- Bel de huisarts als iemand is overleden. Hij of zij komt dan langs om een verklaring van overlijden af te geven. Overlijdt iemand in het ziekenhuis? Dan doet de behandelend arts dit.
- Bel de mensen die je graag om je heen wilt hebben.
- Neem contact op met PaletBoom.
Tip: Neem de tijd om een uitvaartondernemer te kiezen. Soms denken nabestaanden dat ze direct na het overlijden een uitvaartondernemer moeten bellen, maar dat is niet nodig. Je kunt bijvoorbeeld ook kijken of het klikt bij een eerste gesprek of vraag offertes aan.
Heb je vragen?
Voor vragen of onduidelijkheden kun je mij altijd bereiken. Ik probeer binnen een dag te reageren.
